9.  HET RIJKE ROOMSE LEVEN

De Koolwijk

Zondag 26 juli 1885 was het de feestdag van de Heilige Anna. Zowel buiten als in de kapel op de Koolwijk in Herpen was alles prachtig versierd op deze bijzondere dag. Van heinde en verre kwamen de bedevaartgangers naar de Annakapel op de Koolwijk om steun of verhoring van hun gebeden te krijgen. Anna was de moeder van Maria. Ook werd Anna aangeroepen door vrouwen die moeilijk kinderen konden krijgen. Bejaarden riepen haar aan voor een gezegende oude dag, echtparen vroegen haar om hulp voor een harmonisch huwelijk. Vrouwen, die ongehuwd waren, vroegen om een echtgenoot: "Sint Anneke, Sint Anneke, geef me toch 'n manneke".

De kapel bezat een oud beeldje uit omstreeks 1490 van Anna te Drieën. Het Anna-te-Drieënbeeld was 90 cm hoog en van hout. Anna en Maria zaten naast elkaar op een bank Rechts zat Anna met sluier en hield in haar handen een druiventros en op haar schoot lag een geopend boek. Maria gekroond, bevond zich links en droeg op haar rechterarm het naakte Christuskind, dat zijn handjes uitstrekte naar de druiventros . Ook was er nog een ander beeld, groter, maar ook van hout, dat niet nog niet zo oud was. Het stond in de zuidzijde van het schip, tegen de meest oostelijke zuil. Anna, staande hield haar linkerhand op de schouder van Maria, die rechts voor haar stond, gekleed in een tunica. Met haar rechterhand wees Anna in het opengeslagen boek, dat Maria op haar linkerhand hield. Ook was er een reliek van de Heilige Anna. De zilveren reliekhouder was in een monstrans geplaatst. De kerkgangers konden op deze dag of de week erna een volle aflaat verdienen.

Op zo'n feestdag werden er soms wel vijf missen gehouden.

Bijna was Lambertus den Brok niet gegaan. Bertus de Krel noemde ze hem ook. Maar zijn kinderen hadden hem toch overgehaald.  De laatste jaren waren zwaar geweest. Eerst was hun zoon Jan Willem gestorven, vier maanden oud.

Zijn dappere vrouw Hendrica van de Mosselaar was bij de geboorte van hun elfde kind Hendricus vorig jaar overleden. Het was een te zware bevalling geweest. Dezelfde dag hadden vreugde en verdriet zich afgewisseld.

Twee maanden later had ook nog hun vier jarige dochter Johanna Wilhelmina de dood gevonden door een besmettelijke ziekte. Tot overmaat van ramp was in februari ook nog Henricus overleden, het kind, dat voor Hendrica noodlottig was geworden. Zijn acht andere kinderen hadden hem tenslotte zo ver weten te krijgen, dat hij deze dag niet zou overslaan. Hij wist het wel: “God gaf en God nam.”

Gelukkig was er in 1867 een provinciale weg aangelegd. Herpen was toen, in het begin van de twintigste eeuw, een zelfstandige gemeente met zijn eigen burgemeester.

 De veldwachter was heer en meester en handhaafde de orde. Lambertus vond het opmerkelijk dat grote delen van Nederland al waterleiding hadden, maar dat Herpen liever naar de pomp liep of de put gebruikte voor drinkwater.

Terwijl hij even aan zijn snor voelde, begon hij uit volle borst mee te zingen met het Latijnse Gloria in Excelsis, wat pastoor Barten had ingezet. Er viel een last van zijn schouders.

Een nieuwe boerderij.

Willem den Brok was arbeider en landbouwer. Ze noemde hem ook wel Willem de Krel. Hij was op zijn vierentwintigste met Lentje (Helena) den Brok getrouwd. Dat was op 7 oktober 1905. Lentje den Brok was de dochter van Sijmen den Brok en Cornelia van der Venne. Heel ver weg was Willem familie van Lentje. Want de betovergrootvader van de vader van Lentje, een Cornelis, was een broer van de betovergrootvader Daniel van Willem.

Willem had het erg druk. Werken op de boerderij en het land, maar in de namiddag en avond werken aan zijn nieuwe boerderij. Terwijl Willem met zijn kruiwagen vol stenen naar het half af gebouwde huis reed, moest hij terugdenken aan de voorafgaande jaren.

Lentje en hij waren op de Kleine Koolwijkse straat gaan wonen in een klein, wat vervallen huisje. In het huisje was een grote herd, maar zonder kachel of fornuis. Er was een open vuur onder een schoorsteen, waar gekookt moest worden. Er waren geen slaapvertrekken, wel was er een bedstee. Met de komst van de kinderen werden er slaapplekken gemaakt achter een gordijn of op de geut onder het dak. Er werd geslapen op een soort stromatrassen met soms wel vier kinderen tegelijk.